8. Ziekenhuis…

Als je ouder wordt ontkom je er haast niet aan, af en toe heb je medische hulp nodig. Zo ook ikzelf. Ik kreeg onlangs een zwelling aan mijn linker elleboog, uiteraard even gegoogled wat dat kon zijn: een slijmbeursontsteking. Volgens de informatie op internet wordt die normaal behandeld met het leegzuigen van de slijmbeurs en het injecteren van cortisol (stereoïde).

De procedure hier om specialistische medische hulp te zoeken is nagenoeg hetzelfde als in Nederland: Je gaat naar de huisarts en die geeft je een verwijzing voor een specialist, in dit geval een orthopedisch traumatoloog. Ik kreeg te horen dat ik met die verwijsbrief naar iedere orthopeed in Bulgarije kon gaan, binnen 30 dagen. In de kliniek waar mijn huisarts werkt hadden ze die ook, maar alleen op woensdagmiddag. Aangezien dit een maandagochtend betrof bedacht ik iets anders. Via een kennis was ik erachter gekomen dat er in het grote ziekenhuis in Sevlievo een orthopedisch specialist werkte met een aziatische naam. Ik had goede hoop dat hij Engels kon spreken. Ik toog naar het ziekenhuis en maakte een afspraak voor de volgende ochtend. Inderdaad sprak de man Engels en stelde hij de behandeling voor zoals die op internet was omschreven.

Iedere dokter of medisch specialist in Bulgarije heeft een secretaresse, een dame die de administratieve kant van de behandeling voor haar rekening neemt. En dat is geen overbodige luxe: In mijn ervaring neemt de adminstratie meer tijd in beslag dan de diagnose of de behandeling. Zo ook in dit geval. Ik had dan wel een verwijzing van mijn huisarts, maar deze dame wilde nog een ander formulier zien. Ze liet me een voorbeeld fotograferen (ingevuld met de gegevens van een andere patiënt!) om aan mijn huisarts te laten zien. Terug naar de huisarts dus. De beste man werd boos en zei dat het onzin was. De verwijzing was genoeg volgens hem. Ter ondersteuning kreeg ik van zijn secretaresse een bewijs dat ik verzekerd was (een uitdraai van de website van de belastingdienst waarop staat dat ik geen achterstand in betalingen heb). Terug naar de specialist. De secretaresse accepteerde de uitdraai maar kwam nu weer met een ander document op de proppen wat ik moest overleggen. Dit document (ieder papiertje heet hier document) kon ik verkrijgen bij het kantoor van het ziekenfonds (Zdravna Kaca) aan de andere kant van het stadje. Daar aangekomen liet ik de foto zien van het document wat ik moest hebben. (Nee, mijn naam is niet William Ford, dit is slechts alweer een voorbeeld!!!) De dames begrepen dat ik eenzelfde formulier nodig had en om dat te krijgen moest ik een document invullen in het Cyrillisch, 3 kantjes A4. Dat heb ik maar mee naar huis genomen en hulp gevraagd aan mijn Bulgaarse buurvrouw die Engels spreekt. Al gauw werd duidelijk dat het formulier bedoeld was voor immigranten die in hun thuisland verzekerd zijn (meestal als je gepensioneerd bent). Ik ben niet verzekerd in Nederland omdat ik (nog) geen AOW ontvang.

In het geval dat je een uitkering ontvangt uit Nederland, dus ook voor AOW, wordt er premie ingehouden voor de dekking van medische zorg. In dat geval kan het gastland (Bulgarije) de kosten van medische behandeling terugclaimen van de Nederlandse staat. Je hoeft dan dus ook niet in het gastland verzekerd te zijn. Aangezien ik nog geen AOW ontvang gaat die vlieger niet op en betaal ik premie (nu 32 Leva per maand) in Bulgarije. Dat zo’n situatie ook bestond was de secretaresse van de specialist even ontgaan. Na twee dagen en een hoop excuses kon ik dan alsnog een afspraak maken voor de behandeling. De arts gaf me een recept mee voor de plaatselijke verdoving en de stereoïden. Die verkreeg in in de apotheek a raison van 9.10 Leva en moest ik meenemen voor de behandeling.

Het ziekenhuis van Sevlievo biedt geen geruststellende aanblik; alles is oud en morsig en het is er een verkeerschaos die nooit ophoud. Ik werd verwacht op de afdeling traumatologie, ergens achter het hoofdgebouw. Eenmaal om het hoofdgebouw heen werd de staat van de bebouwing steeds twijfelachtiger. Veel gebouwen stonden leeg en in het gebouw waar ik moest zijn functioneerde alleen de begane grond en de eerste etage. De rest was leeg. Ik vroeg een verpleegster naar de Aziatische dokter en kreeg aanwijzingen een donkere gang in. Het bleek wel te kloppen want al snel zag ik de arts lopen. Hij zou zo bij me zijn.

De behandeling duurde inderdaad niet meer dan 10 minuten. Ik kreeg een verbandje en moest weer op de gang gaan zitten. Na enige tijd sommeerde een verpleegster dat ik met haar mee moest gaan. Ze sloot me aan op een hoop sensortjes en maakte een cardiogram. Ook nam ze bloed af en deed ze een allergietest. Daarna weer op de gang zitten. (In de tussentijd hoor ik de verpleegster in het kantoortje achter de deuropening naast mij, pogingen doen om mijn naam uit te spreken) Weer enige tijd later werd ik met een formulier naar de Röntgenafdeling gestuurd en werd er een foto van mijn borst gemaakt. Waarom dit allemaal nodig was ontging me volledig. Weer terug naar de gang. Na verloop van tijd kwam de dokter zeggen dat ik naar huis mocht. Ik was om 09:00 uur het ziekenhuis ingelopen en het was inmiddels 12:00 uur. De volgende ochtend moest ik weer terugkomen.

De volgende ochtend om 09:00 stond ik weer op de afdeling traumatologie. Ditmaal was het nog donkerder en het was er stil. Na een half uur verscheen de hoofdzuster op de afdeling. Ze sommeerde me te wachten…. Uiteindelijk, meer dan een uur later, liet de arts zich zien. Hij informeerde iets bij de administratie en legde uit dat ik voor twee dagen opname moest betalen bij de centrale adminstratie in het hoofdgebouw, kosten: 11.60 Leva. Daarna op de afdeling trauma laten zien dat ik betaald had en daarna mocht ik naar huis. Het was inmiddels rond 11:00 uur en de arts had niet eens naar mijn elleboog gekeken.

Na het ziekenhuis en omdat ik toch in het stadje was, even langs de supermarkt en daarna naar huis. Onderweg naar huis gaat mijn telefoon, de arts belde. Of ik direct terug kon komen want men (wie ?) wilde mij zien. Een half uur later was ik weer in het ziekenhuis. De arts nam zijn telefoon niet op dus wachtte ik weer in die gang. Na een uur zag ik hem lopen en trok ik hem bijna letterlijk aan zijn jas. Oh ja!, je bent er nog steeds? Hij deed navraag bij de administratie waar de controleurs waren. Ik moest wachten…. Een uur later zag hij me weer bij het langslopen, informeerde weer bij de administratie en kreeg ik te horen dat ik naar huis mocht. Oh ja, laat me eens even naar je elleboog kijken. Alles goed? Hij schreef een recept uit voor antibiotica en ik mocht naar huis.

A.s. zondag moet ik weer terugkomen. Ik weet nog niet of ik dat wel ga doen.

Een Bulgaarse vriend legde uit dat het heel normaal is dat je twee dagen in het ziekenhuis doorbrengt na een behandeling. Het verklaart ieder geval het aantal mensen wat in en rond het ziekenhuis een beetje doelloos rondhangt. Het systeem werkt als volgt: De secretaresse van de arts meldt de behandeling bij het ziekenfonds. Die sturen controleurs naar de ziekenhuizen om vast te stellen dat er daadwerkelijk een behandeling heeft plaatsgevonden alvorens het ziekenhuis te vergoeden voor de gemaakte kosten. Om die reden moet de patiënt dus in (de buurt van) het ziekenhuis blijven om ondervraagd en onderzocht te kunnen worden, ook als daar geen medische noodzaak voor is. Antibiotica wordt hier trouwens te pas en te onpas voorgeschreven. Laatst had ik een oorontsteking en kreeg ik twee keer (verschillende) antibiotica kuren. Deze keer heb ik het maar niet ingenomen, het wondje van de naald is allang dicht en er zijn geen complicaties dus m.i. is het niet nodig.

Het systeem met de controleurs van het ziekenfonds doet vermoeden dat het medische systeem fraudegevoelig is. Ook een opmerking die mijn huisarts maakte doet vermoeden dat er behandelingen plaatsvinden waarbij de specialist direct betaald wil worden door de patiënt. De behandelend arts had het overigens duidelijk heel druk. Hij werd constant door patiënten aangesproken en je kon zien dat hij een zware job had. Tijdens mijn behandeling was er een stagière, een Amerikaanse jongen, aan wie de arts uitlegde dat er een chronisch gebrek aan medisch personeel was. Het is hier dus niet anders dan in Nederland wat dat betreft.

Ik neem aan dat u mijn frustratie heeft kunnen voelen bij het lezen van deze blog. Wat het meest frustreert is het niet begrijpen van dingen, een gevolg van de taalbarrière en in dit geval ook de magere communicatie van de arts. Dat het ziekenhuis er niet modern of slecht onderhouden uitziet vind ik niet eens zo’n probleem. Wat ik wel problematisch vind is het gebrek aan respect voor de privacy van patiënten. Het is al de derde keer dat ik gevraagd wordt om een foto te maken van een formulier wat al door een andere patiënt is ingevuld, en wat dus privégegevens bevat. Al met al ben ik bijna een hele werkweek kwijt geweest aan het heen en weer rijden en doelloos wachten in het ziekenhuis, geen positieve ervaring voor een kleine, simpele ingreep.