Het Nederlandse electriciteitsnetwerk is een van de meest betrouwbare in Europa, zo niet in de Wereld. In Bulgarije kan dat een beetje anders zijn. Ik zie vaker op social media de klacht dat de electriciteit is uitgevallen, soms voor heel even, soms voor een dag en in extreme gevallen voor meerdere dagen. Waarschijnlijk verklaart dat de vele verkooppunten van generatoren. Iedere bouwmarkt heeft ze op voorraad.
Inmiddels heb ik zelf ook ervaring met de (on)betrouwbaarheid van de electriciteitsvoorziening: Onlangs zaten we een hele dag zonder stroom. De buurvrouw liet weten dat het blijkbaar was aangekondigd, maar waar weet ik niet en bovendien zou ik het waarschijnlijk niet begrepen of over het hoofd gezien hebben. Voor ons was het dus tamelijk onverwacht. Nou kun je bepaalde maatregelen nemen om het ongemak of de eventuele schade te beperken, door de vriezer dicht te houden en de koelkast zo min mogelijk te openen. Warm water kun je natuurlijk ook op de gas-kookplaat maken, of in de winter met een keteltje op de kachel.
Spanningsdips komen dagelijks voor in ons dorp. Soms maar een keer op een dag soms meerdere keren achter elkaar. Vervelend dat je internet uitvalt of het werk op je computer verloren gaat. Voor dat soort kleine dipjes kun je een UPS aanschaffen, een Uninterrupted Power Supply. Dit is een apparaat waar je zaken op aan kunt sluiten waarvan het vervelend is als de spanning even uitvalt, zoals de desktop computer en het internet modem of een alarmsysteem. Het apparaat zorgt ervoor dat de electriciteitsvoorziening van aangesloten apparatuur zonder dips doorgaat als de spanning uitvalt. Het bevat een of meerdere accu’s en kan met beperkt vermogen de electriciteit continue houden. Ik heb na een paar keer een computercrash zo’n apparaat aangeschaft bij Amazon.de. Het fijne is dat ook het internet niet uitvalt en bovendien beschermt het ook tegen spanningspieken, iets wat ook schijnt voor te kunnen komen.
Een ander weetje over electra is vaak het gebrek aan aarding. Waren we in Nederland gewend dat ieder stopcontact een aardraad heeft (randaarde), hier is dat vaak niet het geval. In mijn huis is geen aarde aanwezig en de aansluiting voor de randaarde in de stopcontacten is doorverbonden met de nulleiding van de electra. Een aardlekschakelaar is daardoor zinloos. Wel iets om in gedachten te houden. Ons huis is gebouwd in 1950, en alle originele electra is met katoenen isolatie omgeven. Vervangen is niet eenvoudig want de bedrading loopt hier niet in een buis. Het is op de muur bevestigd waarna er overheen is gestuct. De enige manier om het te vervangen is dus het stucwerk openbreken. Wat ook opvalt is de plaatsing van schakelaars en stopcontacten op m.i. vaak onlogische plaatsen. Lichtschakelaars zitten niet vlak naast een deur, maar zo’n 30 centimeter vande deurpost. Stopcontacten zitten soms midden op de muur. Bovendien, maar dat komt misschien doordat ons huis meer dan 70 jaar oud is, zijn stopcontacten schaars. In onze huiskamer waren er van origine maar twee en de slaapkamers hebben doorgaans maar één stopcontact.
De electriciteitsmeter hangt bij ons onder de groepenkast buiten bij de voordeur. Het is dus voor een kwaadwillende heel eenvoudig om de electra van het huis uit te schakelen. Een eventueel alarmsysteem of camera’s die op het lichtnet zijn aangesloten zou dus ook uitgezet kunnen worden. Ook in dat opzicht is een UPS het overwegen waard.
Iedere maand komt iemand de meter aflezen met een apparaatje. Helaas moet je bij ons huis eerst een hek door om bij de voordeur te komen. Dat hek zit doorgaans op slot zodat er alleen afgelezen kan worden als er iemand thuis is. Bij de meeste huizen in het dorp zit de electriciteitsmeter in een kast die aan een staander van de bovengrondse leidingen hangt. Die kunnen dus altijd afgelezen worden. Het is een digitale meter met twee telwerken: Eén voor overdag en één voor het nachttarief (van 23:00 tot 07:00)