Nu we acht maanden in Bulgarije zijn wordt het hoog tijd om de taal te leren. Het leek me niet erg zinvol om daar mee te beginnen voordat we geëmigreerd waren, omdat oefening een van de belangrijkste pijlers is om een taal te leren en ik in Nederland nauwelijks gelegenheid had om met iemand Bulgaars te spreken.
De taal niet verstaan en niet kunnen spreken is denk ik mijn grootste frustratie van de emigratie. Ondanks vertaal-apps, handen en voetenwerk, dingen in het Engels zeggen, veel glimlachen en spontaan behulpzame Bulgaren, ben je iedere keer weer veel tijd kwijt aan zelfs de eenvoudigste communicatie, of ben je iedere keer weer aangewezen op anderen die de taal wel beheersen.
Mijn vrouw is Oekraïens en spreekt Russisch, maar dat is niet hetzelfde. Bulgarije, Rusland en Oekraïne gebruiken allemaal het Cyrillisch schrift (uitgevonden in Bulgarije, door de monnikenbroeders Cyrillus en Methodius) en sommige woorden zijn min of meer hetzelfde, maar de verschillen kunnen een stuk groter zijn dan bijvoorbeeld tussen Nederlands en Vlaams. Bovendien gebruiken alledrie de talen ook nog bepaalde unieke Cyrillische letters, die de andere landen niet gebruiken.
Uiteraard leer je gaandeweg wel, als je het alfabet eenmaal onder de knie hebt, losse woorden, door alleen al de reclamefolders van de supermarkten te bestuderen. Ook hoor je af en toe woorden die bekend klinken omdat ze zijn overgenomen uit het Engels of Duits. Het woord “кафе” (koffie) klinkt precies zoals het Duitse “Kaffee”.
Als je op internet zoekt naar Bulgaarse taalcursussen vind je er vele. Vooral op YouTube is er een flink aanbod. De meeste cursussen bieden een aantal gratis lessen aan zodat je kunt zien of het bevalt voordat je je geld uit gaat geven. Zelf ben ik begonnen met een cursus van ‘Bulgaro.io’, en ben nu bezig met een cursus genaamd ‘Bulgarianpod101.com’. Voordat ik überhaupt aan een taalcursus begon heb ik alhier in de ‘Kaufland’ supermarkt , een Bulgaars keyboard gekocht (€10), en het Bulgaarse taalpakket (gratis) voor MS Word geïnstalleerd. Wil je Cyrillische tekens toevoegen op je laptop keyboard, dan kun je daar stickertjes voor kopen.
In feite begin je eerst met het Cyrillisch schrift te leren en waar de letters op het keyboard zijn te vinden. De Cyrillische letters hebben allemaal een specifieke klank, en als je die klanken eenmaal kent kun je eigenlijk al woorden die je leest exact goed uitspreken (zonder te weten wat ze betekenen). In het Nederlands moet je soms echt weten hoe iets uitgesproken wordt, omdat de lettercombinaties niet altijd precies laten zien hoe iets hoort te klinken. Dat is in het Bulgaars dus eigenlijk gemakkelijker. Dat is dan ook gelijk het enige wat gemakkelijker is. Soms zit ik een à twee minuten op mijn keyboard te staren voordat ik de juiste Cyrillische letter heb gevonden. Frustrerend, maar oefening baart kunst. Alles tegelijk leren, lezen, schrijven, typen, verstaan en spreken, is uiteindelijk gemakkelijker en sneller dan die zaken afzonderlijk te leren. Ik heb gekozen voor een on-line taalcursus inclusief een leraar waar je 1-op-1 conversaties mee kunt hebben. Op die manier hoef ik niet de paar Bulgaren die ik inmiddels mijn vrienden mag noemen lastig te vallen met taalvragen en kan ik zelf bepalen waar en wanneer ik me met de les bezighoudt.
Voor welke taalcursus je ook kiest, ik denk dat de sleutel tot succes vooral ligt in discipline. Iedere dag één à twee uurtjes er voor gaan zitten en veel, heel veel, herhalen. Ook het geleerde in praktijk brengen is belangrijk. Ik doe af en toe al simpele pogingen om iets te zeggen tegen een dorpsgenoot, en merk direct dat dat enorm gewaardeerd wordt. Het is mijn inschatting dat het minstens twee jaar gaat duren om me verstaanbaar te maken en een alledaags gesprek te kunnen voeren, maar het zal de moeite meer dan waard zijn.